Đúc kết thảo luận gặp gỡ và học hỏi của Đại Chủng sinh

ĐÚC KẾT THẢO LUẬN

trong cuộc gặp gỡ Đại Chủng Sinh giáo phận Qui Nhơn 29.7 – 01.8.2013

1. Dạy thuộc giáo lý, còn dạy sống giáo lý thì sao?

Thiết nghĩ, cần phải dạy cho các em thuộc Giáo lý trước, có thuộc thì mới in sâu vào tâm trí của các em. Sau này, khi lớn lên hoặc khi gặp biến cố sẽ giúp các em suy ngẫm lại. Và giúp các em đem áp dụng kiến thức Giáo lý đã học vào cuộc sống thường ngày.

Những câu hỏi Giáo lý: “Hỏi – Thưa” mà các cụ già ngày xưa học thuộc, nhờ đó mà họ sống đời sống đạo thật đạo đức. Bởi thế, khi các em thuộc Giáo lý thì mới có thể sống Giáo lý được.

2. Có thi thuộc giáo lý, còn có cách nào để thi sống giáo lý?

1) Tiêu cực:

-  Gia đình là yếu tố quan trọng nhưng chưa quan tâm đủ.

-  GLV chưa đầu tư đủ thời gian nghiên cứu tài liệu và cách thức dạy.

-  Chưa nhiều gương sáng trong đời sống đức tin.

-  Thi giáo lý còn mang tính thành tích.

2) Tích cực:

-  Truyền thống cho con em đăng ký học giáo lý hằng năm còn nhiều.

-  Sự hy sinh của anh chị giáo lý viên rất cao.

3) Việc cần làm:

-  Cần có một nhóm chuyên cầu nguyện cho các hoạt động của giáo xứ.

-  Mở rộng và xúc tiến phát triển các hội đoàn dành cho trẻ em. Ví dụ: Junior, giúp lễ…

-  Nổ lực đổi mới phương pháp dạy giáo lý cho phù hợp với thời đại, lứa tuổi.

-  Người GLV cần có tác phong, được giáo dưỡng đời sống nhân đức.

-  Sử dụng và tham khảo các tài liệu giáo lý xưa. Ví dụ: giáo lý hỏi thưa.

Những góp ý cho Giáo lý viên:

Trước tiên Giáo lý viên cần sống giáo lý để làm gương cho học sinh như cầu nguyện, sống Lời Chúa.

Giáo xứ, Giáo phận cần chú trọng việc đào tạo Giáo lý viên về đời sống tâm linh, tinh thần cộng đoàn và biết cảm thông, gần gũi yêu thương học sinh. Việc đào tạo Giáo lý viên cần có chương trình, quy chế hoạt động cụ thể cho họ.

Giáo xứ nên có những chương trình ngoại khóa, những sân chơi thích hợp cho học sinh cũng như có sự sắp xếp chương trình giáo lý sao cho phù hợp với thời gian học tập của học sinh.

3. Cha mẹ vì nhiều lý do, ít quan tâm đến việc học giáo lý của con cái trong khi chương trình học văn hóa thì quá đòi hỏi thời gian. Làm cách nào?

Chúng ta phải giúp cho các em hiểu không có ơn Chúa thì sẽ không làm được việc gì. Chúng ta cần phải động viên, khuyến khích các em.

Chính cha mẹ là người phải có đời sống đức tin, đời sống thiêng liêng gương mẫu để con cái noi theo. Gia đình là cái nôi để thúc đẩy đời sống đức tin cho các em, cộng với sự quan tâm đắc lực của Cha Sở sẽ giúp cho các em ý thức hơn trong việc học Giáo lý.

Vô tri bất mộ. Có hiểu biết về Chúa thì mới yêu mến Chúa. Có học Giáo lý thì mới hiểu biết về Chúa. Cho nên phải giúp cho các em hiểu việc học Giáo lý là điều rất cần thiết để bồi dưỡng đời sống thiêng liêng.

Chúng ta phải giúp cho các em hiểu không có ơn Chúa thì sẽ không làm được việc gì. Chúng ta cần phải động viên, khuyến khích các em.

4. Điều kiện thiết yếu để bất cứ một kế hoạch truyền giáo nào có thể sinh hoa kết quả vẫn là một nổ lực suy tư và có phương pháp. Dầu vậy phải có một nền đạo đức thâm thúy và sâu xa hầu duy trì mối tương quan cá nhân sống động với Đức Kitô. Là một đại chủng sinh, bạn đã, đang và sẽ tham gia sứ mạng truyền giáo của giáo phận như thế nào? Hàng ngày bạn có tận dụng mọi cơ hội từ các giờ đạo đức thiêng liêng đến việc học hành, lao động, nghỉ ngơi,… để sống thân mật với Đức Kitô không?

Truyền giáo không phải chỉ là làm những việc to lớn nhưng phải là chu toàn hết những bổn phận của mình, có đời sống tốt để làm nhân chứng.

Trong môi trường chủng viện: chia sẻ với nhau những chương trình chuẩn bị 400 năm Tin Mừng đến với giáo phận.

Thời gian về hè: tham gia chương trình giáo xứ, tham gia các đoàn thể để chia sẻ với nhau công việc truyền giáo.

Ý thức giáo phận đang hướng đến công việc truyền giáo nên mọi sinh hoạt hay việc dạy giáo lý phải hướng đến công việc truyền giáo của giáo phận.

Chúng ta đừng nghĩ truyền giáo là phải làm những việc to lớn nhưng trước hết chúng ta phải chu toàn những bổn phận của mình, có đời sống tốt để làm nhân chứng. “ngày nay người ta tin chứng nhân hơn là thầy dạy, nếu người ta có tin thầy dạy thì bởi chính họ cũng là những chứng nhân” (Đức Paul VI, Tông Thư Rao Giảng Tin Mừng số 41, 1975)

Tổ chức thăm viếng những cứ điểm truyền giáo để hiểu và thêm yêu công cuộc truyền giáo, tuy không có điều kiện đi đây đó nhưng chúng ta có thể cầu nguyện cho những ai đã ra đi rao giảng Tin Mừng Nước Chúa.

Người chủng sinh cần tìm và học hỏi các tài liệu về lịch sử giáo phận nhà. Từ đó có một sự hiểu biết, yêu mến và sống theo gương các vị thừa sai xưa.

5. Một điều kiện khác của mọi công cuộc truyền giáo là: người rao giảng Tin Mừng không bao giờ hoạt động đơn độc. Các thừa sai không những đã làm việc chung trong tinh thần cộng đoàn mà còn được những giáo đoàn sống động nâng đỡ, nhờ đó các ngài không ngừng nhận được chất nhựa sống cho mọi hoạt động. Bạn đã tham gia những công việc chung nào với tinh thần nào?

Điều kiện của việc rao giảng Tin Mừng là mỗi người phải có tinh thần cộng đoàn chứ không đơn độc nên Chủng sinh cần luyện tập tinh thần liên đới và hiệp thông với nhau ngay từ trên ghế nhà trường.

6. Đức tin và Lời Chúa

Phần bài giảng: tập trung vào nội dung Lời Chúa, tránh lan man. Đưa vào những câu chuyện có liên quan đến Lời Chúa ngày hôm đó  để dễ đánh động.

Trong lúc nói chuyện có thể lồng ghép những câu Lời Chúa.

Cần dành thời gian nguyện gẫm.

Sống tinh thần Lời Chúa.

Tập những bài Ý lực sống cho cộng đoàn

Phần bài giảng: tập trung vào nội dung Lời Chúa, tránh lan man. Đưa vào những câu chuyện có liên quan đến Lời Chúa ngày hôm đó, sống lời mình giảng và hãy giảng cho người khác cái mà mình đã sốngà để dễ đnh động và làm gương.

7+8. Đức tin và Bí tích, Phụng vụ và giáo dục đức tin

1) Tham dự trọn vẹn, linh động và ý thức. Để được như vậy cần:

-  Chú ý ca hát cộng đoàn hơn là phó thác cho ca đoàn.

-  Sử dụng các phương tiện kỹ thuật máy chiếu hỗ trợ ca hát thánh ca.

-  Ưu tiên sử dụng các bài thánh ca quen thuộc.

-  Phát huy và rèn luyện sử dụng đa dạng các loại nhạc khí dân tộc.

-  Chú ý tới không gian thánh đường thoáng mát, sạch sẽ, yên tĩnh.

-  Chú ý tới hệ thống âm thanh.

2) Thích nghi phụng vụ:

-  Người chủng sinh cần học hỏi phong tục, tập quán và truyền thống tốt đẹp của người dân Việt.

3) Trang hoàng bàn thờ gia tiên tại gia đình sạch sẽ, hương khói. Nghi thức gia tiên trong thánh lễ, đặc biệt mùng hai tết cần được làm nổi bật ý nghĩa của nó. Năm phụng vụ và ngày của Chúa

-  Cần giảng dạy, nêu bậc tầm quan trọng của ý nghĩa ngày Chúa nhật.

-  Cần chuẩn bị kỹ lưỡng cho ngày Chúa nhật (Thánh lễ, dạy giáo lý, rao lịch, thăm viếng của các hội đoàn…).

-  Xem xét chọn giờ cử hành Thánh lễ sao cho phù hợp với nhu cầu của từng khu vực giáo hữu sinh sống.

- Lời Chúa và giảng lễ:  Nếu là Linh Mục ta nên cố gắng giảng lễ cả ngày thường. Nội dung bài giảng phải sát với nội dung Lời Chúa và chỉ giảng Lời Chúa mà thôi và phải thực tế, cụ thể với địa phương mình. Ngoài ra, cách trình bày bài giảng phải thuyết phục và dễ đi vào lòng dân.

- Bài hát và nhạc khí: Việc chọn bài hát phải sát với chủ đề Thánh Lễ; bài hát nên sáng tác từ chính Lời Chúa; nên tập hát cho cả cộng đoàn để mọi người có thể cùng nhau tham dự Thánh Lễ cách trọn vẹn và hiệp thông đầy đủ hơn chứ không chỉ hát solo hay để cho ca đoàn độc quyền ca hát. Việc đệm đàn và hát phải tạo bầu khí cầu nguyện cho cả cộng đoàn chứ không phô diễn.

9. Những phương thế và sáng kiến hổ trợ cho việc giáo dục đức tin và dạy giáo lý hiệu quả hơn?

Tùy đối tượng mà có những phương pháp khác nhau. Đối với trẻ em thì dùng hình ảnh Kinh Thánh. Đối với lớp lớn thì cần chia sẻ Lời Chúa và những câu chuyện thực tế.

Dùng máy chiếu trong giờ học: chiếu hình – video để các em dễ dàng tiếp thu bài học.

Khi học bài giáo lý có liên quan đến những cứ điểm truyền giáo thì có thể dẫn các em thăm quan những địa điểm đó.

Mỗi giáo xứ nên lập tủ sách để các em đọc và tìm hiểu giáo lý.

Trong các Mùa Lễ, có các hình chủ đề, có thể trình chiếu cho các em xem.

Tổ chức giao lưu với các giáo xứ bạn để các em học hỏi.

Tổ chức khóa học tâm lý cho các Giáo lý viên, để họ hiểu tâm lý từng lứa tuổi mà dạy giáo lý cho hiệu quả.

-  Phát triển các hội đoàn: ví dụ: hội gia trưởng, hội nội trợ, hội con ngoan, hội gia đình Thánh gia.

-  Áp dụng phương tiện truyền thông trong việc giảng dạy giáo lý.

-  Lập tủ sách kinh thánh, hạnh các thánh…nơi giáo xứ.

-  Tổ chức học hỏi giáo lý và gặp gỡ cho các bạn trẻ. Nhất là người lao động xa nhà và sinh viên.

Để việc dạy giáo lý có hiệu quả ta cần tạo điều kiện để học sinh tham gia vào việc bác ái, sinh hoạt ngoại khóa của giáo xứ. Ngoài ra để việc dạy giáo có kết quả ta cần áp dụng các phương pháp đối thoại, làm việc nhóm và trực quan sinh động. Hơn hết người giảng viên cần có lòng yêu thương học sinh nhờ đó ta mới có khả năng truyền đạt giáo lý cho học sinh.

10. Theo bạn, niềm tin của bạn có ảnh hưởng đến môi trường bạn đang sống?

Một thầy chia sẻ kinh nghiệm rằng khi ta mạnh dạn chia sẻ giáo lý của Giáo hội cho người ngoại giáo ta sẽ được Chúa ban ơn soi sáng giúp họ ngày càng muốn tìm hiểu về Giáo hội hơn. Tuy nhiên ta cần tế nhị trong việc rao giảng vì nếu không khôn ngoan ta sẽ bị người ngoại giáo hiểu lầm và hiểu sai về Giáo hội.

11. Đâu là những cảm nhận đức tin của bạn mạnh mẽ hơn nhờ các cộng đoàn?

Nhóm lòng Chúa Chúa thương xót, hội đoàn Legio, là những người đạo đức thánh thiện, hy sinh nhiều trong cầu nguyện, dành nhiều thời gian để thăm viếng người già, neo đơn,  khô khăn đạo đức.  Qua đó, cảm nhận được ơn Chúa và Đức Mẹ.

Tổ chức giao lưu với anh em, tạo tình thân hữu nâng đỡ đức tin cho nhau.

Vấn đề: Trào lưu hôn nhân quá trẻ tuổi, tình trạng sống thử vì bạn bè sống như thế hết mà mình không theo thì bị coi là lập dị …

Tổ chức giao lưu với anh em, tạo tình thân hữu nâng đỡ đức tin cho nhau.

Hướng dẫn, nói chuyện với các em trong lứa tuổi vào đời trước khi đi học hoặc đi làm xa

-  Đời sống đạo nơi các giáo xứ rất mạnh, phong phú, bình dân.

-  Bản thân là một chủng sinh, tôi ý thức sự ảnh hưởng của đời sống cộng đoàn nơi giáo xứ có ảnh hưởng lên bản thân, và chính bản thân tôi ý thức mình phải sống như thế nào.

-  Giáo hội đóng vai trò là Mẹ đã nâng đỡ mỗi người tín hữu qua những hướng dẫn mục vụ.

-  Lợi ích của bộ Giáo Luật đem lại, cũng như tổ chức chặt chẽ của Giáo hội đã nâng đỡ  và hướng dẫn đời sống đức tin rất nhiều cho người tín hữu.

12. Cung cách “giữ đạo vừa phải” có xảy ra trong đời sống của những người tu trì không? Nêu ra một vài điểm mà bạn nhận thấy để chúng ta cùng nhau xét mình.

Cung cách “giữ đạo vừa phải” vẫn có trong đời sống người tu trì.

Tùy theo môi trường sống và thức của mỗi người, nuông chiều bản thân.

Động lực từ bề trên

Đôi khi đạo đức quá sợ người khác dị nghị, đàm tiếu dẫn đến thụ động.

Giáo phận mình là giáo phận gốc của Đàng Trong nhưng so sánh những giáo phận khác thì vẫn còn chậm chạp. Thế hệ trẻ phải phát huy tài sản đức tin của thế hệ trước để lại.

Trong đời sống cá nhân, mặc dù ấp ủ nhiều dự định những vẫn chưa thực hiện được.

Sống sao cũng được.

Có sự so sánh giữa Cha và Thầy khi thấy Thầy tham dự kinh sách – Thánh lễ đầy đủ, còn Cha Sở thì tới giờ mới ra làm lễ  dẫn đến sự ái ngại cho Thầy.

Tùy theo môi trường sống và thức của mỗi người, nuông chiều bản thân.

Sống sao cũng được, tà tà cũng qua thôi.

Nhiều khi về nghỉ hè, tết được tự do nên không còn tuân thủ những qui định, kỷ luật cá nhân nhiều chuyện đạo đức được làm chóng qua mà thiếu tâm tình, hoặc nghĩ Chúa hiểu , Chúa biết mà.

-  Vụ hình thức, thiếu tâm tình.

-  Đời sống thiêng liêng khi nghỉ hè thì chưa chặt chẽ, chưa đều đặn, tự biện minh.

-  Vì công việc phụng vụ chứ chưa vì lòng yêu mến phụng vụ.

Việc giữ đạo vừa phải xảy ra trong đời sống tu trì vì những nguyên nhân sau:

-Do thái độ tu học nhàn nhã và ít cố gắng trong học tập cũng như luyện tập các nhân đức

-Do quan niệm sống đạo và tu trì là cả đời nên cứ đều đều và từ từ sẽ chắc chắn và bền đỗ hơn.

-Vì chưa có lửa yêu mến Chúa nên giữ đạo vụ luật và máy móc.

13. Tình trạng sống thử và phá thai trong xã hội hôm nay giết hại đời sống đức tin của không ít người Công Giáo, ta cần phải làm gì cho họ với tư cách là người hướng dẫn tâm linh?

Cho họ thấy hậu quả không tốt từ việc sống thử và phá thai.

Cùng đọc kinh cầu nguyện, trò chuyện với họ.

Ta cần chú trọng đến việc giáo dục luân lý, giáo lý tiền hôn nhân, giáo dục trong gia đình; giáo dục dự phòng cho các tầng lớp có nguy cơ như công nhân, sinh viên trong đó việc giáo dục giới tính và huấn luyện tình cảm cho giới trẻ

Khi đã có những người mang thai ngoài ý muốn và đã sống thử ta cần kêu gọi họ trở về đời sống luân lý của Giáo hội

14. Tình trạng mê tín và bói toán xảy ra rất nhiều trong cuộc sống đời thường, ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống đức tin của người tín hữu, ta cần phải chuẩn bị gì cho ta và làm gì cho họ?

Chủng sinh cần học hỏi phong tục, tập quán dân tộc và các kiến thức khoa học căn bản.

Gặp gỡ, trao đổi khi có dịp, để đánh tan các nạn trên.

15. Tìm thêm ba từ (ngoài từ “gần gũi”) để thực hiện sứ mệnh truyền giáo

-  Cầu nguyện

-  Bình an

-  Bác ái